اتقان المقال فی احوال الرجالطه نجف، محمد (۱۲۴۱ - ۱۳۲۳ق) مؤلف کتاب رجالی با عنوان، اتقان المقال فی احوال الرجال می‌باشد. نجف : المطبعة العلویة، ۱۳۴۰ق، ص۳۹۸. [۱]
طه نجف، محمد، اتقان المقال فی احوال الرجال، ص۳۹۸.
۱ - محتوای کتابدر این اثر، اقوال بیشتر اصحاب نظر و رجالی شیعه مثل نجاشی، کشی، شیخ طوسی، علامه حلی، سید بن طاووس، شهید ثانی، برقی، فاضل استرآبادی و فاضل تفرشی جمع آوری و نقل گردیده است. کتاب به سه قسمت: ثقات، حسان و ضعفا، تقسیم شده است. مؤلف در باره هر یک از راویان این سه قسمت به طور جامع و مفصل بحث کرده است. این اثر به ترتیب حروف الفبا تنظیم گردیده است. مؤلف در هر بخش در شرح حال هر راوی، ضمن بیان این که در مورد این شخصیت در هر یک از مصادر رجالی اولیه چه مطالبی وجود دارد، به هر نوع مطلبی که مشخص کننده احوال راوی باشد، اشاره می‌نماید که عبارت‌اند از: بیان نام کتاب راوی و ذکر طریق مؤلف به آن کتاب، و نام، کنیه و لقب راوی به همراه تصحیف‌هایی که احتمالا در این موارد ملاحظه شده است. همچنین مشخص شده است که وی از اصحاب کدام یک از ائمه معصوم (علیهم‌السّلام) بوده و سخنان معصومان (علیهم‌السّلام) در مورد این شخصیت، بیان شده است. راوی و مروی عنه هر راوی به طور محدود مشخص شده و ادله‌ای که بر توثیق یا حسن و یا ضعف راوی دلالت کند، بیان شده است. شایان ذکر است که در وهله اول، نام این کتاب احیاء الاموات من اسماء الرواة بوده است و سپس مؤلف از این نام عدول کرده و آن را اتقان المقال فی احوال الرجال نامیده است. ۲ - ساختار کتاباین کتاب در سه بخش تنظیم شده است که عبارت‌اند از: شرح حال راویان ثقه، حسن و ضعیف. در هر بخش، اسامی بر اساس ترتیب حروف الفبا تنظیم شده‌اند. در قسم اول، در توثیق راویان از شرح حال آنها و سخن ائمه معصوم (علیهم‌السّلام) استفاده شده است. در قسم دوم (حسان)، مدح این راویان یا از اخبار و یا از قراین تهیه شده است. در قسم سوم (ضعفا) نیز ضعف راویان یا از روایاتی که بر جرح و فساد مذهب آنها دلالت دارد و یا بر اساس مهمل بودن آنها آورده شده است. مقدمه مختصر کتاب، در بردارنده ضرورت علم رجال، و بیان رموز به کار رفته در ارتباط با کتاب‌های رجالی است که از آنها شرح حال راویان اخذ شده است. ۳ - وضعیت نشراین کتاب، به کوشش المطبعه العلویه،در نجف به سال ۱۳۴۰ ق انتشار یافته است. محقق تهرانی در الذریعه این کتاب را با عنوان رجال الشیخ محمد طاها نجف فهرست نموده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعسایت اندیشه قم سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تألیفات رجالی قرن چهاردهم هجری»، تاریخ بازیابی ۹۵/۲/۲۵. |